เข็มทิศ SME : Urbanization มองวิกฤติ หาโอกาส กับการเติบโตของตลาดในหัวเมืองใหม่

ไทยรัฐออนไลน์ วันศุกร์ที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ.2556

หนึ่งใน “Megatrend” ของปี พ.ศ. 2557 ที่กำลังจะมาถึงนี้ คือเรื่อง “Urbanization” หรือการขยายตัวของเมืองไปสู่หัวเมืองใหญ่ๆ ในระดับภูมิภาค แม้ว่าความเจริญจะกระจายจากเมืองหลวงสู่หัวเมืองต่างๆ จะไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่ แต่สิ่งที่เห็นในปัจจุบันนั้นแตกต่างจากในอดีตมาก ทั้งขนาดการลงทุนและความรวดเร็วในการกระจายตัวซึ่งเป็นไปแบบก้าวกระโดด ส่งผลให้ชื่อของหัวเมืองใหม่ๆ เริ่มปรากฏให้เห็นในสื่อมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็น ลำปาง แม่ฮ่องสอน กาญจนบุรี ชลบุรี อุดรธานี หนองคาย อุบลราชธานี ฯลฯ โดยเฉพาะการลงทุนใน Mega Project ของระบบสาธารณูปโภคพื้นฐานที่นำมาซึ่งการเติบโตของเศรษฐกิจแบบลูกโซ่

เริ่ม จากนโยบายกระจายการลงทุนของภาครัฐ ทั้งด้านการพัฒนาระบบคมนาคมขนส่ง ระบบสาธารณูปโภค และการท่องเที่ยว เพื่อเตรียมเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) สิ่งเหล่านี้เป็นแรงผลักดันหลักให้อสังหาริมทรัพย์และสิ่งอำนวยความสะดวก ต่างๆ เกิดขึ้นอย่างครบครัน ส่งผลให้ธุรกิจท้องถิ่นคึกคัก กลุ่มทุน เช่น Modern Trade ที่เริ่มอิ่มตัวกับเมืองหลวงเริ่มขยายสาขาไปตามหัวเมืองใหม่ๆ ก่อให้เกิดอัตราการจ้างงานที่เพิ่มขึ้น ผู้คนจากต่างพื้นที่จะย้ายถิ่นฐานเข้าไปทำมาหากินอย่างมากมาย จนเป็นแรงขับเคลื่อนให้เศรษฐกิจเดินหน้าต่อไป

หากมองในมุมของผู้ ประกอบการ SMEs แล้ว Urbanization มาพร้อมกับหลายประเด็นที่ต้องไตร่ตรองให้ดี เพราะมีผลกระทบหลายด้านเกิดขึ้นแบบลูกโซ่ด้วย ที่เห็นได้ชัดในระดับมหภาคคือ ภาวะเงินเฟ้อซึ่งมีจุดเริ่มต้นจากราคาที่ดินที่พุ่งสูงขึ้น เมื่อใดที่การขยายตัวของหัวเมืองมีความชัดเจนเห็นเป็นรูปเป็นร่าง ราคาที่ดินจะเริ่มไต่ระดับสูงขึ้นทันที ซึ่งในบางพื้นที่มีการปรับขึ้นมากกว่า 10 เท่าในช่วงเวลาสั้นๆ เเละภาวะเงินเฟ้อนี้จึงส่งผลให้ค่าครองชีพในพื้นที่สูงขึ้น ส่งผลกระทบกับผู้ประกอบการโดยตรงในด้านอัตราการจ้างงานที่ต้องเพิ่ม แถมผู้ประกอบการท้องถิ่นยังต้องแข่งขันกับ Modern Trade ยักษ์ใหญ่ในด้านการจัดหาบุคลากรอีกด้วย ซึ่งตามสิ่งต่างๆ เหล่านี้ล้วนเป็นผลกระทบที่มาพร้อมกับ Urbanization ทั้งสิ้น

อย่างไรก็ดีการมาถึงของ Urbanization ไม่ได้นำมาเเค่ผลกระทบที่เป็นปัญหา เเต่อาจนำมาซึ่งโอกาสขยายธุรกิจด้วย...

เพิ่มช่องทางธุรกิจเพื่อรองรับการขยายตัวของเมือง
ผู้ เขียนขอยกตัวอย่างธุรกิจหนึ่งที่ประสบความสำเร็จในรูปแบบนี้คือธุรกิจ Food Catering Service หรือผู้ให้บริการด้านการจัดหาอาหารและจัดงานเลี้ยงในจังหวัดชลบุรี โดยปกติแล้วกลุ่มลูกค้าเป้าหมายจะเป็นโรงแรมหรือหน่วยงานราชการ แต่ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมามีกลุ่มทุนจำนวนมากเข้าไปลงทุนในจังหวัด

ส่ง ผลให้เกิดการขยายตัวของโครงการอสังหาริมทรัพย์และห้างสรรพสินค้าใหม่ๆ จำนวนมาก ในขณะที่หลายธุรกิจได้รับผลกระทบ แต่ธุรกิจ Food Catering Service กลับมีการขยายตัวอย่างรวดเร็วเพื่อเพิ่มช่องทางให้บริการแก่ธุรกิจใหม่ๆ ที่มีมากขึ้น เช่น รับเหมาจัดทำอาหารกลางวันให้กับพนักงาน หรือทำสัญญาเป็นผู้รับผิดชอบงานจัดเลี้ยงให้บริษัทที่เปิดใหม่ การให้บริการในรูปแบบนี้สามารถตอบโจทย์ความต้องการของตลาดใหม่ได้เป็นอย่าง ดีเนื่องจากมีพนักงานจำนวนมากจากต่างถิ่นถูกย้ายเข้ามาปฏิบัติงานในพื้นที่ รวมทั้งนักธุรกิจชาวต่างชาติเข้ามาประจำการเพื่อดูแลโครงการใหม่ๆ ถือเป็นการเปิดช่องทางธุรกิจเพื่อรองรับโอกาสจากการขยายตัวของเมืองได้อย่าง ลงตัว

โอกาสในการเติบโตของภาคบริการและสินค้าเฉพาะกลุ่ม (Niche)
ธุรกิจ บริการมักเป็นกลุ่มแรกๆ ที่ได้รับอานิสงส์จากการขยายตัวของจำนวนประชากร เนื่องจากธุรกิจบริการต้องอาศัยความชำนาญและไม่สามารถลอกเลียนแบบได้ในทันที รวมถึงธุรกิจที่ให้บริการเฉพาะกลุ่ม (Niche) ก็มีโอกาสทำตลาดเพิ่มมากขึ้น ขอยกตัวอย่างเจ้าของร้านขายข้าวแกงร้านหนึ่งในจังหวัดจันทบุรีที่ได้รับผล กระทบจากคนต่างถิ่นที่ย้ายเข้ามาอยู่อาศัยจำนวนมาก ทำให้มีคู่แข่งเพิ่มขึ้นและจำนวนลูกค้าลดน้อยลง แต่ทางเจ้าของร้านมองเห็นโอกาสและผันตัวเองจากร้านข้าวแกงทั่วไปเป็นร้าน อาหารฮาลาล เพื่อเจาะกลุ่มลูกค้าอิสลามโดยเฉพาะ หลังจากนั้นก็ขายดีเสมอมา

โอกาสในการเริ่มธุรกิจรูปแบบใหม่ในพื้นที่เดิม
ใน บางครั้งการเติบโตของเศรษฐกิจก็สร้างความเป็นไปได้ในการทำธุรกิจที่มี Business Model รูปแบบใหม่ที่ยังไม่สามารถแจ้งเกิดในพื้นที่ได้ เช่น ความเป็นไปได้ของธุรกิจบางอย่างต้องอาศัย Scale หรือขนาดของตลาดเป้าหมาย จำนวนประชากรในพื้นที่ จำนวนของคนทำงาน รวมถึงการเติบโตของอัตราการบริโภคในชุมชน ธุรกิจบางประเภทอาจต้องรอความพร้อมจากปัจจัยต่างๆ ดังที่กล่าวมา ขอยกตัวอย่างเกี่ยวกับอัตราจ้างงานของตลาดแรงงานในพื้นที่ ซึ่งหากมีจำนวนเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ก็จะทำให้เกิดธุรกิจนายหน้าการจัดหาบ้านเช่าได้ หรือธุรกิจรับจัดการพื้นที่ให้เช่าป้ายโฆษณา ซึ่งจะไม่สามารถเกิดขึ้นหากตัวเมืองและจำนวนคนไม่มากพอที่จะทำการโฆษณา ประชาสัมพันธ์

การกระจายความเจริญสู่ภูมิภาคเป็นตัวขับเคลื่อน เศรษฐกิจที่สำคัญสำหรับประเทศไทย แต่การพัฒนานี้ก็มาพร้อมความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจไม่ว่าจะเป็นการรุกราน ของกลุ่มทุนใหญ่ ปัญหาเงินเฟ้อและแรงงาน จนไปถึงอาชญากรรมที่เพิ่มขึ้น สำหรับผู้ประกอบการ SME แล้วนอกจากจะต้องเตรียมรับมือปัญหาที่จะเกิดต้องเตรียมความพร้อมและมองหา โอกาสทางธุรกิจใหม่ๆ ด้วย เพราะในทุกวิกฤติย่อมมีโอกาสซ่อนอยู่เสมอ

ธีระ กนกกาญจนรัตน์

ที่มา http://www.thairath.co.th/content/eco/381271