พระอัจฉริยภาพด้านจิตกรรมเกิดขึ้นจากความสนพระราชหฤทัยส่วนพระองค์ตั้งแต่ครั้งที่ยังทรงศึกษาอยู่ที่ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เมื่อประมาณปี พ.ศ. ๒๔๘๐-๒๔๘๔ โดยพระองค์ทรงศึกษาจากตำราที่ซื้อมาด้วยพระองค์เอง และบางส่วนก็มีผู้ทูลเกล้าฯ ถวาย นอกจากนั้นไทรงศึกษาศิลปะไทยจากพระเทวาภินิมมิต และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ศิลปินอาวุโสได้มีโอกาสเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทเพื่อถวายคำปรึกษาแด่พระองค์ ซึ่งแต่ละท่านก็ล้วนเป็นศิลปินชั้นครูทั้งนั้น เช่น เหม เวชกร, เฟื้อ หริพิทักษ์, เขียน ยิ้มศิริและอวบ สาณะเสน เป็นต้น

 

 และคณะศิลปินเหล่านี้ ต่างก็ได้ทำหน้าที่เพียงถวายคำปรึกษาทางด้านเทคนิค ส่วนการปฏิบัติจริงนั้นพระองค์จะทรงเขียนเองตามแนวพระราชดำริ และหากพระองค์สนพระราชหฤทัยผลงานของศิลปินท่านใดก็จะเสด็จพระราชดำเนินไปยังที่พักของศิลปินผู้นั้นเพื่อดูวิธีการทำงานพร้อมกับมีพระราชปฏิสันถารซักถามเทคนิควิธี ทั้งการใช้สี ผสมสีต่างๆ จนสามารถเข้าใจวิธีสร้างชิ้นงานได้

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเริ่มเขียนภาพอย่างจริงจังเมื่อประมาณปี พ.ศ. ๒๕๐๒โดยผลงานของพระองค์ที่ได้ทรงสร้างสรรค์ขึ้นมานั้นมี ๓ ลักษณะใหญ่ๆ คือ ภาพแบบเหมือนจริง ภาพแบบลัทธิเอ็กซ์เพรสชั่นนิสต์ และภาพนามธรรม ซึ่งพระองค์ทรงวาดทั้งภาพคน ภาพทิวทัศน์ ภาพหุ่น รวมไปถึงภาพที่ทรงใช้จินตนาการส่วนพระองค์สร้างสรรค์ขึ้น แต่โดยส่วนใหญ่จะทรงวาดภาพพระสาทิสลักษณ์ของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ พระราชโอรสและพระราชธิดาทุกพระองค์

โดยพระองค์ได้รับสั่งเกี่ยวกับการวาดภาพของพระองค์ว่า ทรงวาดอย่างนักวาดภาพสมัครเล่น คือทรงวาดตามพระราชหฤทัยมิได้ทรงคำนึงถึงทฤษฎีหรือกฎเกณฑ์อันใดหรือนำแนวทางของผู้ใดเข้ามามีอิทธิพลกับงานเขียนภาพ ทำให้ผลงานออกมาได้ดั่งจินตนาการและยังมีเอกลักษณ์ที่มีอิสระเฉพาะตัวอย่างเห็นได้ชัด

 

 

 ซึ่งในระยะแรกตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๐๒-๒๕๐๓ ภาพวาดฝีพระหัตถ์จะเป็นภาพที่มีแบบในการวาด อย่างเช่น พระสาทิสลักษณ์ของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ด้านหน้าตรงหรือหันข้างแค่ครึ่งพระองค์ และในปีต่อมาจึงทรงเริ่มวาดภาพที่มีลักษณะเป็นนามธรรมมากขึ้น โดยมีการนำแนวคิดส่วนพระองค์สอดแทรกลงในผลงานฝีพระหัตถ์และส่วนใหญ่จะเป็นภาพของใบหน้าคนหรือรูปคนแบบเต็มตัว

เทคนิคในการใช้สีและฝีแปรงจากในระยะแรกที่นุ่มนวลก็เปลี่ยนไป องค์ประกอบของเส้น รูปทรงและมีเทคนิคการเขียนสีน้ำมันทับซ้อนจนดูหนาเป็นก้อนๆ การแสดงออกของสีเปลี่ยนแปลงไปจากความเป็นจริง มีลักษณะเฉพาะตัวมากขึ้น การตัดทอนโครงเส้นเกิดขึ้นตามจินตนาการ และการเขียนภาพกึ่งเหมือนจริงกึ่งนามธรรมนั้น ภาพแต่ละภาพก็มีเนื้อหาตามความคิดของพระองค์เป็นแนวทางกำหนดอย่างชัดเจน

 สำหรับผลงานภาพวาดฝีพระหัตถ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในระยะแรกๆ ไม่เป็นที่ทราบกันโดยแพร่หลาย จะมีโอกาสได้ชมก็แต่ในวงแคบๆ จนกระทั่งเริ่มปรากฏให้ประชาชนทั่วไปได้เห็น เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๐๖ โดยพระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ กพระราชทานภาพจิตรกรรมเข้าร่วมแสดงในงานศิลปกรรมแห่งชาติครั้งที่ ๑๔ หลังจากนั้นพระองค์ทรงสร้างงานจิตรกรรมอย่างต่อเนื่องจนกระทั่งทางมหาวิทยาลัยศิลปากรได้ทูลเกล้าฯ ถวายปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาจิตรกรรม ในปี พ.ศ. ๒๕๐๘

จนกระทั่งในปี พ. ศ. ๒๕๑๐ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็มิได้ทรงเขียนภาพอีกเนื่องจากทรงมีพระราชภารกิจมาก เมื่อรวมผลงานจิตรกรรมฝีพระหัตถ์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๑๐ นั้นมีจำนวนถึง ๑๐๗ ภาพ และน้อยคนนักจะมีโอกาสได้ชื่นชมภาพวาดฝีพระหัตถ์ชุดนี้

 แต่เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๘ ได้มีการจัดทำหอศิลปะเสมือนจริงขึ้น โดยใช้ชื่อว่า “อัครศิลปิน” เพื่อเป็นศูนย์กลางในการรวบรวมผลงานเผยแพร่ศิลปกรรมฝีพระหัตถ์ในสาขาต่างๆ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ผ่านเว็บไซต์ www.supremeartist.org และเมื่อเผยแพร่สู่สาธารณะแล้ว ก็ทำให้เหล่าพสกนิกรสามารถศึกษาข้อมูลได้อย่างถูกต้อง ทำให้ได้ชื่นชมงานศิลปกรรมอันเป็นพระอัจฉริยะของพระองค์ท่าน ไม่ว่าจะอยู่แห่งหนใดในโลก